BY: ෙසානාල ගුණවර්ධන
1893 දී ඇමරිකාවේ චිකාගෝ නුවර පැවති ලෝක ආගම් සමුළුවේ කැපී පෙනෙන කථිකයන් දෙපලක් වුයේ ඉන්දියාවේ ස්වාමී විවේකානන්ද සහ ලංකාවේ අනගාරික ධර්මපාල තුමායි. එම සමුළුව අමතා විශිෂ්ට දේශනයක් කළ ස්වාමී විවෙකානන්දගේ දේශනයට වසර 125 ක් පිරීම නිමිත්තෙන් දිල්ලි නුවර පැවති උත්සවයකදී ඉන්දීය අගමැති නරේන්ද්ර මෝඩි කළ ප්රකාශයක් නිසා ලංකාවේ ජාතික ගීයේ හිමිකම පවා ඉන්දියානුවෙකුගේ නමට හැරෙන තත්වයක් උදාවී ඇත. ඔහු එහිදී පැවසුවේ ” මම විදෙස් සංචාර යන කොට බොහොම ආඩම්බරයෙන් කියන දෙයක් තමයි, අපේ තාගෝර්තුමන් ඉන්දියාව, බංග්ලාදේශය හා ශ්රී ලංකාවේ ජාතික ගීත වල නිර්මාතෘ කියන එක”.
මෙය තනිකරම වැරදි ප්රකාශයකි. මෙය ඔහුගේ නොදැනුවත්කම නිසා සිදුවූවක් විය හැකි වුවද ඔහුව නිවැරදි කිරීමට කවුරුවත් මේ වන තෙක් ඉදිරිපත් වී නැත. මහාකවි රබීන්ද්රනාත් තාගෝර් තුමන් රටවල් කීපයක ජාතික ගී නිර්මාණය කර ඇති අතර , ඉන්දියානූ, හංගේරියානු හා බංග්ලාදේශ ජාතික ගීයන් එතුමන්ගේ නිර්මාණ වේ. ඔස්ට්රියානු ජාතික ගීයද එතුමන්ගේ නිර්මාණයක් බව කියවේ.
ශ්රී ලංකාවේ ජාතික ගීය වශයෙන් යටත් විජිත සමයේ රාජ්ය සංස්කෘතික උත්සව වලදී ගායනා කරන ලද්දේ “God save the king / queen ” නමැති මහා බ්රිතාන්යයේ පැවැති ජාතික ගීයයි. ක්රි.ව. 1948 වසරේදී ලංකාව නිදහස ලබා ගැනීමෙන් පසු ජාතික ගීයක අවශ්යතාව මතුවිය. එහෙයින් ලංකාවේ සංගීත කලාව දියුණු කිරීමේ අරමුණ ඇතිව 1936 පිහිටුවන ලද ගාන්ධර්ව සභාවට ගීයක් තෝරා ගැනීමේ වගකීම පවරා ඇත. ජාතික ගීය තෝරා ගැනීම සඳහා තරගයක් පවත්වා ජයග්රාහී ගීතය වශයෙන් තෝරා ගන්නා ලද්දේ “ශ්රී ලංකා මාතා පාලා යස මහිම ජය ජය” ගීතයයි.කෙසේ වුවත් මෙම ගීතය ජාතික ගීය තෝරා ගැනීම සඳහා පත්කළ මණ්ඩලයේ සාමාජිකයන් දෙදෙනකුගේ ගීතයක් බවට හටගත් අර්බුදය නිසා එම ගීතය ඉවත් කර අද දක්වා ගැයෙන ආනන්ද සමරකෝන් සූරීන්ගේ ගීතය ජාතික ගීය වශයෙන් සම්මත කරගන්නා ලදී.
නැවත 1961 වසරේදී ලංකාවේ ජාතික ගීයේ මුල් වචන අරභයා සුබ අසුබ පිළිබඳ අදහසක් ඇති වී තිබේ. කෙසේ වෙතත් ගීය රචනා කළ සංගීතවේදී ආනන්ද සමරකෝන් සූරීන්ගේ අනුදැනුමෙන් තොරව “නමෝ නමෝ මාතා” මුල් පදය වෙනුවට “ශ්රී ලංකා මාතා” වශයෙන් ජාතික ගීයේ මුල් පදයන් වෙනස් කරන ලදී. තමාගේ නිර්මාණයක් වූ ජාතික ගීයේ මුල්පද තමාට නොදන්වා, තමාගේ අනුමැතියකින් තොරව වෙනස් කිරීම පිළිබඳව අතිශය වේදනාවෙන් සිටි ආනන්ද සමරකෝන් සූරීන් ජිවිතයෙන් ශෝචනීය ලෙස 1962 වසරේදී සමුගෙන ගියේද ඒ නිසාම යැයි මතයක් පවතී. කෙසේ වුවත් ශ්රී ලංකාවේ ජාතික ගීතයේ නිර්මාතෘ ආනන්ද සමරකෝන් සූරීන්ට සාධාරණය ඉටු වූවේද යන්න අපි විසින් නැගිය යුතු ප්රශ්නයකි.
ඇමරිකාවේ චිකාගෝ නුවර අනගාරික ධර්මපාල තුමා විසින් කරන ලද විශිෂ්ට දේශනය අමතක කළ අප, ජාතික ගීයේ නිර්මාතෘ වෙනුවෙන් නැගී සිටීදැයි යන්න සැක සහිතය.